Eutrofizacja
Głównym celem Obszaru Roboczego Eutrofizacja jest praca na rzecz naturalnych i czystych rzek oraz ograniczenie eutrofizacji w Morzu Bałtyckim.

Problem

 

Nadmierne wzbogacenie wód gruntowych i powierzchniowych składnikami odżywczymi, głównie azotem (N) i fosforem (P), jest przyczyną eutrofizacji. Głównym skutkiem wypłukiwania składników odżywczych jest szybki wzrost glonów na powierzchni wody, zjawisko zwane „zakwitem glonów”. Kiedy do niego dochodzi, warstwa powierzchniowa utworzona przez glony uniemożliwia przedostanie się światła słonecznego i dotarcie do dna, co powoduje zmniejszenie przejrzystości wody i śmierć większych gatunków roślin, takich jak trawa morska. Utrata życia roślinnego oznacza zniszczenie siedlisk, które zapewniały schronienie, pożywienie i żłobki dla wielu zwierząt morskich. Ponadto osadzanie się materiału organicznego – rozkładanego przez bakterie – zwiększa zużycie tlenu na dnie morskim, co prowadzi do wyczerpania tlenu i tworzenia martwych stref. Obecnie pokrywają one 20% dna Morza Bałtyckiego. Niektóre gatunki glonów są toksyczne dla ssaków morskich i mogą być również niebezpieczne dla ludzi. Eutrofizacja powoduje zmniejszenie różnorodności biologicznej, erozję wybrzeży i zubożenie populacji ryb. Pomimo pewnych niewielkich ulepszeń, Morze Bałtyckie jest silnie dotknięte eutrofizacją (97% powierzchni) wynikającą z nadmiernych ładunków składników odżywczych przez wiele lat. Zmiany klimatyczne mogą również mieć negatywny wpływ na obszar zlewni Morza Bałtyckiego, zaostrzając eutrofizację – ponieważ wzrost temperatury wody i powietrza może stworzyć lepsze warunki do wzrostu zakwitów glonów. Skąd bierze się nadmierne nawożenie? Większość problemów z jakością wody w Morzu Bałtyckim ma swoje źródło w górnym biegu tysięcy rzek w obszarze zlewni. Około 25% (25% dla Bałtyku właściwego, 20% dla Morza Bałtyckiego) ładunku składników odżywczych w Morzu Bałtyckim pochodzi ze ścieków i zanieczyszczeń w górnym biegu – nie tylko z gospodarstw rolnych, ale także z gospodarstw domowych i portów. Według szacunków CCB potencjalne straty z 22 milionów ton nawozów obsługiwanych rocznie w portach bałtyckich mogą stanowić nawet kilka tysięcy ton bezpośrednio przyswajalnego azotu i fosforu.

 

Intensywna produkcja zwierzęca niesie ze sobą szereg poważnych zagrożeń, które nie ograniczają się do obszaru gospodarstwa, ale są bezpośrednio związane z sąsiednim obszarem i pośrednio wpływają na warunki środowiskowe regionu Morza Bałtyckiego: Przekształcenie krajobrazu Utrata różnorodności biologicznej Emisje gazów cieplarnianych Odpady z produkcji zwierzęcej i nadmierne nawożenie Pogorszenie jakości życia lokalnych mieszkańców Ustawodawstwo i problemy prawne Zmiana klimatu Jak wygląda sytuacja rzek w Europie? Obecnie 60% naszych europejskich rzek i jezior jest w złym stanie. Świeżo przedstawiona analiza, w której uczestniczył CCB, wskazuje, że tylko Finlandia, spośród krajów UE, jest na dobrej drodze do osiągnięcia celów Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW) i prawnie wiążącego celu UE, aby przywrócić zdrowie brudnych wód słodkich w Europie do 2027 r. Nadal jest wiele do poprawy, również dla naszego zdrowia i bezpieczeństwa. Jednak wejście w Dekadę ONZ na rzecz Odbudowy w 2021 r. wymaga aktywnej i skutecznej pracy ze strony krajów, aby odbudować również ekosystemy wodne i związane z wodą. Nauka ma już dobre przykłady - oszacowano koszty i skuteczność przywracania do stanu pierwotnego nadrzecznych stref bagiennych oraz udowodniono, że przywracanie do stanu pierwotnego terenów podmokłych może mieć pozytywny wpływ na ekosystem nie tylko rzek, ale i Morza Bałtyckiego.

Cel

Celem jest osiągnięcie dobrego stanu środowiskowego/ekologicznego (GES) rzek uchodzących do Morza Bałtyckiego, który ma ogromne znaczenie dla zmniejszenia zanieczyszczeń i wprowadzania składników odżywczych, a także dla zachowania różnorodności biologicznej. Chcemy zapewnić dobre zaopatrzenie w czystą wodę pitną wszystkim mieszkańcom regionu Morza Bałtyckiego i opracować systemy ekologicznie zrównoważonej produkcji i przetwarzania ścieków. Zajęcie się stratami składników odżywczych w rolnictwie, złym przetwarzaniem nawozów w transporcie, przetwarzaniem obornika związanego z przemysłową hodowlą zwierząt i ogólnym nadmiernym nawożeniem – te aspekty przyczyniają się do osiągnięcia celów Planu działania UE na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym poprzez zamknięcie pętli składników odżywczych.

W jaki sposób CCB pracuje nad tą kwestią?

  • Rzecznictwo

      Promocja wdrażania pakietu UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym, w tym planu działań; Wspieranie pozytywnych zmian w zarządzaniu wodą/zarządzaniu dorzeczami; Przyspieszanie wdrażania regionalnej strategii recyklingu składników odżywczych dla Morza Bałtyckiego; Wspieranie celów zmienionego Bałtyckiego planu działań HELCOM (BSAP); Promowanie pełnego wykorzystania zmienionego załącznika III część 2 HELCOM („Zapobieganie zanieczyszczeniom pochodzącym z rolnictwa”) w celu wzmocnienia egzekwowania wymogów dotyczących przemysłowej hodowli zwierząt (IAF); Dostarczanie danych i kontynuowanie współpracy z grupami roboczymi HELCOM, Europejskim Biurem Ochrony Środowiska (EEB) w zakresie procesów wdrażania WPR, BSAP, RDW, ND i MSFD.

  • Podnoszenie świadomości

    Bez angażowania i budowania świadomości wśród aktorów i interesariuszy na wszystkich poziomach, którzy są istotni dla redukcji wkładów składników odżywczych, w tym tych w sektorach rolnictwa i zarządzania wodą, nie można posunąć się dalej w redukcji składników odżywczych. Większości aktorów i interesariuszy często brakuje wiedzy i możliwości dzielenia się najlepszymi praktykami. Udane wznowienie konferencji „Greener Agriculture for a Sustainable Sea” (GRASS) i nagroda Baltic Sea Farmer of the Year Award okazały się katalizatorem zmian.

  • Działania i projekty

      Konferencja GRASS i nagroda „Rolnik Roku Regionu Morza Bałtyckiego”River UniversityProjekt mający na celu redukcję ładunku składników odżywczych do Morza Bałtyckiego poprzez opracowanie rozwiązań dla magazynów obornika w małych gospodarstwachAnaliza gospodarki wodnej i lokalnych zasobów wodnych oraz gospodarka ściekowaMonitorowanie źródeł dopływu składników odżywczych (przemysłowa hodowla zwierząt, portowy terminal nawozowy itp.)

  • Inne zasoby

    Mapy:

MATERIAŁY I MEDIA

CO MOŻEMY ZROBIĆ?

Co kraje mogą zrobić wspólnie?

Wspólne działania powinny koncentrować się na stosowaniu zrównoważonych, ekologicznych rozwiązań w zakresie oczyszczania ścieków, z wysokim stopniem recyklingu składników odżywczych, jasnymi i mierzalnymi celami w zakresie gospodarki wodnej; Współpraca na rzecz promowania ekologicznie zrównoważonych praktyk rolniczych w ramach zaleceń HELCOM; Reforma Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) w celu promowania zrównoważonego rolnictwa poprzez powiązanie unijnych dotacji rolnych z wymogami podjęcia środków mających na celu znaczne ograniczenie odpływu składników odżywczych do wody z produkcji rolnej; Poprawa i efektywność gospodarki wodnej, praca nad łącznością rzek i ich odbudową (w tym usuwanie zapór).

Co może zrobić każdy kraj?

Opracować krajowe programy wdrażania porozumienia HELCOM w sprawie gospodarki ściekowej i oszczędzania wody, ponieważ oszczędzanie wody zamiast jej marnowania jest najskuteczniejszym sposobem uniknięcia problemów związanych z zanieczyszczeniem wody; Promować stosowanie zrównoważonych technologii ściekowych, w tym podejść do recyklingu składników odżywczych, które są szczególnie odpowiednie do oczyszczania ścieków z małych i średnich źródeł; Wprowadzić uwarunkowania środowiskowe do wszystkich dotacji rolniczych, takie jak wymogi dotyczące nawożenia zrównoważonego pod względem składników odżywczych; Promować stosowanie mniej intensywnych, ekologicznych praktyk rolniczych; Zmniejszyć emisje z ruchu lądowego i morskiego; Zakazać hodowli ryb w otwartych klatkach; Podnieść świadomość konsumentów w zakresie ograniczenia spożycia mięsa; Ulepszyć i zwiększyć efektywność zarządzania wodą dzięki jasnym środkom i celom, uwzględniając zmiany klimatyczne i rozwiązania oparte na naturze, pracując na rzecz łączności rzek i ich odbudowy (w tym usuwania zapór).

Co możesz zrobić?

Bądź świadomy konieczności oszczędzania wody w życiu codziennym i upewnij się, że oszczędzasz jej jak najwięcej; Jeśli to wykonalne, możesz wprowadzić nowy system toalet w domu lub w miejscu pracy, który będzie obejmował bezpośredni recykling składników odżywczych na gruntach rolnych; Możesz również spróbować przekonać swoją gminę o znaczeniu rozwiązań ekotechnologicznych, w tym stosowania naturalnych systemów, np. sztucznych terenów podmokłych; Wspieraj zrównoważone rolnictwo, aktywnie domagając się i kupując produkty posiadające certyfikat potwierdzający, że zostały wyprodukowane zrównoważonymi metodami; Unikaj nadmiernego nawożenia własnego ogrodu i stosowania pestycydów; Angażuj się w krajowe i/lub lokalne grupy i organizacje pracujące na rzecz dobrego stanu ekologicznego rzek.

Skontaktuj się z liderem obszaru roboczego CCB ds. eutrofizacji

Jeśli masz pytania lub chcesz nawiązać współpracę wyślij wiadomość e-mail na adres:

sekretariat [at] ccb.se

Działamy dalej. Chcesz wiedzieć więcej?

Kliknij poniższy przycisk, aby odkryć nasze inne obszary działania.

Obszary robocze CCB
Share by: